Düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftler, ne zaman tedaviye yönelmeliler?
Kadın yaşı 35’in altında ve öyküde gebelik oluşumunu etkiyebilecek herhangi bir problem yoksa 1 yıl, 35’in üzerinde veya geçmişte gebelik oluşumunu etkiyebilecek bir problem varsa 6 ay sonra inceleme ve tedavi başlanmalıdır.
Tüp bebek kaç yaşına kadar uygulanabilir? İleri yaştaki hastalar ne kadar beklemeli?
Tüp bebek 45 yaşına kadar uygulanabilir. Ancak 42 yaşından sonra şansın az olduğu bilinmelidir.
Mikroenjeksiyon nedir?
Mikroenjeksiyon tek bir spermin yumurta içine zerk edilerek döllenmenin sağlandığı bir tüp bebek yöntemidir.
Tüp bebek nedir?
Mikroenjeksiyondan farklı olarak spermler belirli bir sayıda yumurtanın çevresine bırakılır ve spermlerden bir tanesi yumurtanın içine kendiliğinden girer.
Mikroenjeksiyonun tüp bebek yönteminden farkı nedir?
Mikroenjeksiyon erkek kısırlığında tüp bebek ise kadına ait kısırlıkta kullanılır.
Tüp bebek veya mikroenjeksiyon kimlere uygulanır? Nasıl uygulanır?
Gebe kalamayan ve klasik tedavi yöntemlerinin etkisiz olduğu durumlarda bu yöntemler uygulanır.
Tüp bebek tedavisi aşamaları nelerdir?
Yumurtalıkların uyarılması, yumurta toplanması, yumurtaların sperm ile döllenmesi ve döllenmiş yumurtaların nakli (embriyo transferi) aşamalarından oluşur.
Sperm tetkikinde sperm sayısının çok az olması veya sperm bulunmaması durumunda ne yapılmaktadır?
Sperm sayısı az ise mikroenjeksiyon yapılır. Menide hiç sperm olmaması durumlarında ise testis içinde cerrahi olarak sperm aranması gerekir.
Tüp bebek tedavisinde yumurta nasıl toplanır? Ağrılı bir işlem midir?
Vajinal ultrason ile genel veya lokal anestezi ile yumurta toplanır. Ağrılı bir işlem değildir.
Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi sonrasında kişi kendini nasıl hisseder?
Genellikle işlemden bir süre sonra evine gidebilir ve hatta aynı gün öğleden sonra işine dönebilir.
Tüp Bebek Tedavi Süreci Ne Kadar Zaman Alır?
İlk muayeneden sonra herhangi bir ek tedaviye ihtiyaç duyulmadı ise görülecek ilk adette yumurtaları geliştirmek için tedaviye başlanabilir. Adetin 2. ya da 3. günlerinde yumurtalıkların durumu tespit edilip hastaya özel tedavi protokolü seçimi ve ilaç dozunun ayarlayabilmesi amacı ile tercihen transvajinal ultrason yapılır. Sonrasında ise aralıklı olarak ultrason ve kanda yapılan hormon tahlilleri ile oosit gelişimi değerlendirilir. İstenilen yumurta gelişimi hastadan hastaya değişmekle, ortalama 8 ila 12 gün gibi bir zaman aralığından bahsedilebilir. Sonrasında çatlatma iğnesi verilip 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Aynı gün yumurta ve sperm laboratuvar ortamında ICSI işlemi ile birleştirilerek embriyo elde edilir. Embriyo transferi ise; transfer başarısını kötü olarak etkileyecek (polip, miyom, OHSS ihtimali vs.) herhangi bir durum yoksa yumurta toplamı işleminden 2-5 gün sonra yapılabilmektedir. Ortalama 2 hafta denilmektedir.
Bu tedaviler sonucu yumurtalık rezervi tükeniyor mu?
Yumurtalıkların tüp bebek amaçlı uyarılması rezervi azaltmaz. Yumurta tedavisi ile 10 ya da daha fazla follikülün gelişmesi sağlanır. Normal siklusta da zaten benzer şekilde çoğu follikül gelişemeden kaybolmaktadır, bunlardan yalnızca bir tanesinden yumurtlama gerçekleşmektedir. Tüp bebek tedavisinde, kaybolacak olan folliküllerin kullanılması sağlanıyor diyebiliriz. Ergenlik çağı başında normal bir bayanda yaklaşık 400.000 yumurta başlangıcı olan follikül bulunur ve yıllar içinde hızla tükenir.
Her yumurta döllenir mi?
Yumurtaların döllenmesi için olgun ve yapısal olarak normal olmaları gerekir. Her yumurta döllenmeye müsait değildir. Döllenen her yumurta ise sağlıklı bir embriyo haline dönüşmez. Yumurtalar döllendikten sonra embriyolar rahim içine nasıl yerleştirilir? Embriyo transferi basit bir işlemdir. Rahim ağzından ince bir plastik katater ile ultrason eşliğinde rahim içine yerleştirilir.
Transfer sonrası arta kalan embriyo olur mu? Olursa bunlara ne yapılır?
Transfer sonrası arta kalan kaliteli embriyolar dondurularak saklanabilir.
Embriyo seçimi nasıl yapılır? Çoğul gebelik nasıl önlenebiliyor?
Sağlıklı embriyolar taze transfer için seçilir. Kadının yaşına göre 1-2 embriyo rahim içine yerleştirilir.
Çoğul gebelik olursa neler yapılabilir?
Öncelikle ikizden fazla çoğulları engellemek gerekir. Bu da gebelik şansı yüksek olan kadınlarda (genç, daha önce gebe kalmış, üçten fazla transfer edilebilecek kaliteli embriyosu olanlar) transfer edilecek embriyoların sayısının azaltılması ile sağlanır. İkiz gebeliklerde genelde herhangi bir girişim yapılmaz. Üçüz gebeliklerde ise embriyo redüksiyonu önerilir.
Embriyo azaltma işleminin riski var mı, gebelik gidişatını etkiler mi?
Diğer bebeklerin de kaybı %5 oranında görülür. Üçüzden ikize indirilen ikizlerde normal ikizlere oranla erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerin oranı daha fazladır.
Transfer sonrası istirahat edilmeli mi?
İstirahatin faydası görülmemiştir. Normal yaşama devam edilmesini öneriyoruz..
Transferden sonra kişi normal aktivitelerine ne zaman döner?
Cinsel yaşam ve spor dışında normal aktivitelere transfer sonrasında hemen dönebilir.
Kişinin cinsel yaşamını etkiler mi?
Gebelik testi gününe kadar ilişki önermiyoruz ancak bu da etkinliği kanıtlanmış bir uygulama değil. Tüp bebek tedavisinde kullanılan hormon ilaçları kanser riskini artırır mı? Bu ilaçların yan etkileri var mı? Kanser riskinde artış söz konusu değil. Yumurtalıkların aşırı uyarılması (hiperstimulasyon) en önemli risktir.
Bu tedaviler sonucu dış gebelik olur mu?
Dış gebelik olasılığı %1-3 civarındadır. Hem rahim içinde hem de dışında olma olasılığı ise %0.5 tir. Buna heterotopik gebelik denir.
Dondurulmuş embriyodan elde edilen gebelik sonuçları nasıldır?
Bu oranlar merkezden merkeze çok değişir.
Dondurulmuş embriyo ile normal tüp bebek yöntemiyle doğmuş bebekler arasında sakatlık riski farkı var mı?
Hiçbir fark yok.
Çiftlerin her ikisinde de tıbbi bir sorun olmadığı halde gebelik elde edilemiyorsa nasıl bir yol izlenir?
Tüp bebek ile gebelik olmaması durumunda detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Eğer gebeliği engelleyecek bir neden bulunursa tedavi edilmelidir. Ancak çoğu zaman belirgin bir neden bulunmamaktadır.
Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer?
Tedavinin başından gebelik testi gününe kadar yaklaşık 30 gün sürer.
Tüp bebek gebeliklerinde düşük riski daha mı yüksektir?
Düşük riski daha yüksek değildir.
Tüp bebek kaç kez denenebilir?
Üç denemeden sonra gebelik şansı düşer. Daha sonraki denemelerde de gebelik elde edilebilir ancak şans daha azdır.
Kullanılan sperm ve yumurtalar eşlerin kendisine mi aittir?
Evet
Tüp bebek tedavisinde cinsiyet belirleyebilir miyiz?
Belirlenebilir ancak kanuni nedenlerden dolayı Türkiye bu mümkün değil.
Gebelik oluşmadan önce genetik problemler konusunda alınabilecek önlemler var mı?
Eğer aile içinde rastlanan genetik hastalıklar varsa ve bu hastalıkların preimplantasyon tanısı mevcut ise embriyolar üzerinde inceleme yapılabilir.
Embriyolarda genetik inceleme kimlere önerilmektedir?
Akdeniz anemisi, orak hücreli anemisi ve bunlara benzer tek gen üzerinden geçiş gösteren çok sayıda hastalıkta embriyolarda genetik tanı mümkündür.
Gebelik oluştuktan sonra da genetik problemler tanımlanabilir mi?
Gebelik oluştuktan sonra koryon villus örneklemesi veya amniosentez ile genetik hastalıklardan bazılarının tanısı konabilir.
Tüp bebek işleminde başarılı olma şansı nedir?
Başarı kadının yaşına ve embriyo kalitesine bağlıdır. 30 yaşın altında gebelik oranları %60’ı geçer ancak 40 yaş ve üzerinde sonra %15-20'lere düşer.
Tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz yönde etkileyen faktörler nelerdir?
Spermlerin testis içinden alınması, rahim içinde embriyoların tutunmasını engelleyecek yapışıklık, myom veya polip gibi problemlerin olması, tüplerin tıkalı ve içlerinin su dolu olması tüp bebekte başarıyı olumsuz olarak etkiler.
Tüp bebek işlemi sırasında oluşabilecek riskler nelerdir?
En önemli riskler çoğul gebelik ve hiperstimülasyon (yumurtalıkların aşırı uyarılması) sendromudur
Tüp bebek tedavisi süresince hastanede yatmak gerekli midir?
İşlemin hiçbir aşamasında yatış gerekmez.
Tüp bebek uygulamalarıyla elde edilen gebeliklerden doğan bebeklerle, normal doğan bebekler arasında fark var mı?
Herhangi bir fark yok. Sadece testis içinde alınan spermlerin döllenme amaçlı kullanıldığı durumlarda az da olsa bazı anomaliler de artış olabiliyor.
Tüp Bebek Tedavisinde kullanılan ilaçlar sağlık için zararlı mıdır? Kanser yapıcı etkisi var mıdır?
Kullanılan hormonların ciddi olmayan yan etkileri olabilir fakat bunlar geçici yan etkilerdir. Kalıcı bir yan etki söz konusu değildir. Dünyadaki geniş serilerde de kanserojenik etkisi gösterilmemiştir. Tedavide kullanılan hormonlar dünyada çok yaygın olarak tüketilmektedir ve her çıkan preparat da sıkı şekilde kontrol edilerek piyasaya sürülmektedir.